Gruppo Sportivo - Back to 78

De hoes had een uitsparing zodat je het midden van de Elpee zag. Met het kruis van Hans van den Burg op een uitgekiende plek. Leuk als je hem op de draaitafel legde.

Loltrappers in de muziek dus.

She said your nose is running, honey

I said sorry but it's not

Vrolijke deuntjes. Teksten als verhaaltjes, of met woordgrapjes. Annie M.G. Schmidt voor pubers. En oké: onderbroekenlol. Hans van den Burg in de rol van de eeuwige underdog. In dialoog zingend met het duo-koortje de groupettes.

Zoals in superman, waarin de anti-held door de nieuwe lover van zijn vriendin, Eddy het ziekenhuis in geslagen wordt.

That was august 17 and still you're not well
Now it's almost april
I'm soffering from nerves
Eddy wrote me in July
I'm coming out of jail
Jesus Christ tell me, who's gonna kiss me first ?

Peter had de eerste Elpee . Ik kocht Back to 78 in 1978. Intussen waren ze uitgegroeid tot een van de bekendste Nederlandse podiumacts. Naast o.a. Herman Brood.  

Ze kregen wel kritiek. Het was wat makkelijk allemaal en de catchy tunes waren gejat. Niet voor één gat te vangen, schreef voorman Hans van den Burg meteen zijn commentaar op de commentaren in :

Blah Blah magazines:

Yes  it's true we steal every tralala we hear.

Yes  it's true we we're like the Monkeys, we've got no idea of our own.

Heerlijk.  Niet-pretentieuze lol. Fijn om op te dansen en mee te zingen.

Tijd van Jennifeu, de discotheek in Drachten waar ik mijn eerste stappen op een dansvloer zette.
Heel hard meezingen:

ONE, Lose a leg
TWO, Don't stay white
THREE, Remember blues is black
FOUR Go blind
FIVE Try to see
SIX A lot of misery

Dat was mijn lol op de dansvloer. Aangeschoten zijn, lekker swingen en lol trappen. Het hele versieren heb ik gemist. Ik was verliefd op een meisje dat niet naar disco's ging. Andere meisjes zag ik niet staan.

Ook een goede podiumband.

Ik heb ze kunnen zien in het gat waar ik woonde: Beetsterzwaag.

Als ik een optreden van Long tall Earnie and the Shakers niet mee tel (hey, isn't that Ernie, lang tall Ernie?), was Gruppo de eerste pop-band die ik live zag.

en zo zagen ze er in de 70'er jaren uit:

Supertramp - Paris

Gekocht omdat mijn vriendinnetje het zo mooi vond.

Ja, een vriendinnetje. Tweede jaar in Wageningen, een jaar nodig gehad om over mijn onbereikbare middelbare-school-liefde heen te komen. (zie hier)

Nu dus pas echt zoenen, vrijen, en dingen voelen die ik nog nooit had gevoeld. Niet alleen vlinders in mijn buik, maar ook in mijn broek. Zo voelt dat dus.

Er samen achter  komen dat het al diep in de nacht  is, je opeens bewust worden van de omgeving: je ligt nog steeds op de bank waar je vlak na het eten op bent gaan zitten.

Als je al zoveel voelt als je nog je kleren aan hebt . . .

Midden in de nacht weer naar huis fietsen en niet weten hoe je thuis bent gekomen. En dat zonder drank.

En veel supertramp draaien natuurlijk.

Ik kende ze al. Vooral "School" .

Die mondharmonica levert ook instant herkenning op bij het publiek, te horen aan het daverend applaus. Paris is en live elpee ja.

En weer ontdek ik hoeveel dynamiek live muziek heeft. Net iets meer rollen en stampen dan de studio versies. Magisch mooi.

Marjon vond 'the Logical song" mooi. Vooral vanwege de tekst.

The logical song - Supertramp

When I was young, it seemed that life was so wonderful,

a miracle, oh it was beautiful, magical.

And all the birds in the trees, well they'd be singing so happily,

oh joyfully, oh playfully watching me.

But then they sent me away to teach me how to be sensible,

logical, oh responsible, practical.

And then they showed me a world where I could be so dependable,

oh clinical, oh intellectual, cynical.

There are times when all the world's asleep,

the questions run too deep

for such a simple man.

Won't you please, please tell me what we've learned

I know it sounds absurd

but please tell me who I am

I said now watch what you say they'll be calling you a radical,

a liberal, oh fanatical, criminal.

Won't you sign up your name, we'd like to feel you're

acceptable, respectable, oh presentable, a vegetable!

Oh Take it take it yeah!

But at night, when all the world's asleep,

the questions run so deep

for such a simple man.

Won't you please, please tell me what we've learned

I know it sounds absurd

but please tell me who I am,

Mooi. Daar was ik het mee eens. Alleen Boudewijn de Groot was eerder:

Voor de overlevenden - Boudewijn de Groot

Wie vertelt me van het leven

Mijn grote broer, die weet het best

Als ik groot ben wil ik even 
groot en sterk zijn als de rest

De poes vindt van niet

Hij zegt, ik kan 'm niet verstaan

Als ik groot ben is dat van de baan

Want grote mensen praten niet met poezen

En nu ben ik groot

En belangrijk en student

Grote broer je bent nu dood

Ik heb je nooit als vriend gekend

Je bent een zware man je bent een grote vreemde vader

Een meneer die 't weten kan

Maar voor mij ben je alleen maar een verrader

Vlinders zongen in de bomen

Vogels zaten op m'n hand

Kleine man je bent aan 't dromen

Kom gebruik nu je verstand

En dat heb ik nu gedaan

Eerst was verstand een heel nieuw spel

De poes kon ik niet meer verstaan

De school werd na een week een hel

Het paradijs is niet voor grote jongens

Tot dusver heel normaal

Iedereen wordt eenmaal groot

Het overkomt ons allemaal

En ieder sterft zijn kinderdood

Je wordt een grote vent

Je wordt een trage lange jongen

Die Tacitus en Wolkers kent

En al zijn dromen netjes heeft verdrongen

Vlinders moeten rupsen worden

Vogels kruipen in hun ei

Vliegen hoort niet in de orde

Van de mensenmaatschappij

Toch is er soms een weg

Toch is er iets dat overleeft

En soms dan kan je even weg

Omdat wie wil wel vleugels heeft

Al is het dan alleen maar om te dromen

Alleen maar om te dromen 

Ik stierf mijn kinderdood. En ook die van mijn puberteit.

De ziekte van Hodgkin haalde mij weg uit Wageningen. Marjon heeft me na het horen van het slechte nieuws de hele treinreis naar mijn ouders in Friesland vergezeld. Ze heeft de terugreis naar Wageningen in haar eentje gemaakt. Ik bleef om de volgende ochtend naar het ziekenhuis in Groningen te vertrekken.

Een half jaar later en een mallemolen van een ziekenhuis verder, was ik terug in Wageningen en Marjon was verhuisd. Andere studie, andere stad. Ik ben nog een keer langs geweest. Alleen maar om te ontdekken dat ik de de sterkste magie die er bestaat, op had laten lossen in het niets.

Terwijl ik dit schrijf ligt een boek van Tacitus te wachten op het nachtkastje. Nog even lezen en dan ga ik dromen.

Jackson Browne - Running on empty

Geen conceptalbum en toch een conceptalbum.

Een conceptalbum is een typisch jaren 70 verschijnsel. Alle nummers op de elpee hebben een samenhang, een thema. Meestal iets groots en meeslepends. De symfonische rockbands hadden dit vaak. Diepzinnige teksten ook. (soms onbegrijpelijk, zo diep)

Dat is dit album niet. En toch is het een prachtig geheel. 
Het album geeft perfect de sfeer van een pop-band-tournee weer.

De nummers zijn of live, of opgenomen op hotelkamers, backstage en zelfs in de tourbus. (Op de hoes staat dat de drummer in de bus met zijn voetpedaal een kartonnen doos bespeelt.)

Ook de teksten gaan over het wel en wee van STARdom. 
Over de eenzaamheid van het "on tour" zijn.

de ups:

Highways and dancehalls

a good song takes you far

you write about the moon

and you dream about the stars

en de downs:

you're right about the moon

but you're wrong about the stars

(oh wat mooi gevonden: you write en you're right)

De muziek van Jackson Browne is typisch Amerkiaans. Ergens tussen country en rock in. In dezelfde hoek als waar de Eagels zitten.

Stevigere nummers, afgewisseld met mooie balads.

De elpee gaat lekker van start. Als je de naald in de groef zet hoor je , na de wat gespetter van de krassen in de lege groef, een zaal in afwachting.  En dan plotseling: Beng! Drum, bas en gitaar starten tegelijk. Direct een volle stevige klank. Dat is dus het stevige nummer. (Ik heb niet gezegd dat het hardrock zou worden)


Een van de balads is "Rosie". Een lovestory over een groupie.

De elpee heeft voor mij een herfstige bruine sfeer. 
Een sfeer van vriendschap. Er zit een mooi fotoboek bij met foto's van de tour. De vriendschap en gezelligheid straalt er van af,  ondanks teksten over te veel drugs en alcohol en eenzame hotelkamers.

Een elpee om op te zetten als je alleen op je studentkamer zit. Je bent zo'n drie kwartier in fijn gezelschap. Je bent er bij als ze in de bus "jammen". Je hoort op de track "nothing but time" het geluid van de bus op de achtergrond. Je luistert en bekijkt de foto's. 

En als de uitsmijter komt,  ben je het meer dan eens met Browne als hij zingt: 
 "Stay, just a little bit longer"

Randy Newman - Good old boys

Een plaat uit de kast van mijn ouders.

Als kind groei je op met de muzieksmaak van je ouders.

Mijn moeder draaide Mozart, en mijn vader vooral Bach. Mozart vond ik te druk en te tierelierig. Die trompetten van Bach vond ik wel mooi. Vooral omdat ze op de hoes zo mooi blinkend in het rood fluweel lagen, en zo helder klonken dat het engelentrompetten leken.. De cantates vond ik minder. Gegil vond ik dat. Het verplichte jaarlijkse luisteren naar het Weinachtsoratorium en de Matheus Passion vond ik ook een hele opgave.

Wat vreselijk jammer dat ik beiden te laat leerde waarderen. Het Weinachtsoratorium heb ik nog in een concertzaal meegemaakt. Van de Matheus Passion heb ik maar weinig kunnen genieten voordat het te laat werd.

Wij hadden ook "hippe" elpees in huis. Via jongere vrienden/collega's van mijn ouders aan komen waaien. Vooral mijn moeder wilde die nog wel eens opzetten. Mijn vader was eigenlijk alleen te porren voor "Streets of London" van Ralph McTell. Daar kon hij bijna net zo lyrisch over zijn als over een cantate van Bach.

De elpees die het meest gedraaid werden waren van Cat Stevens en Randy Newman. Mijn moeders lieveling was "Morning has Broken" van Cat Stevens.

Randy Newman hoorde thuis in het rijtje "interessante" artiesten.. Zijn teksten zijn zeer satirisch, maar dat snapte ik toen nog niet. Wel had ik door dat de volwassenen dit "grappig" en "goed" vonden. In dat rijtje artiesten pasten Wim Kan, Victor Borge, en later Koot en Bie. Voor wie hem niet kennen, Borge was een pianist/grappenmaker in een stijl die Hans Liberg later zou gebruiken. Er werd altijd met aandacht naar geluisterd en om gegrinnikt. Wat hielp was dat de teksten op de hoes stonden. Ik leerde gaandeweg Engels en songteksten werden minstens zo belangrijk voor me als de muziek.

Ik bleef Randy Newman volgen, vooral vanwege zijn teksten.

"Rednecks" bijvoorbeeld met mooie eigenspot, maar ook bijtende kritiek op links-intelectuele yankees.

Down here we're too ignorant to realize
That the North has set the nigger free

Yes he's free to be put in a cage
In Harlem in New York City

Dat de muziek ook heel mooi was ontdekte ik pas nadat ik "Marie" hoorde in een cover van Joe Cocker. Ik zocht meteen het origineel op. Beide versies zijn erg mooi. Die van Newman is minder gepolijst en dat maakt het, zeker in combinatie met de tekst, mooier.

I'm drunk now baby

but I've got to be

I never could tell you

what you mean to me

Een liefdesverklaring waar je kippenvel van krijgt.

Op de sociale media heeft iedereen het over autenthiek zijn.

Welnu dit is oereerlijk en zo autenthiek als het maar kan. 

Luister alsjeblieft.

New Celeste - High sands and the liquid lake

Als romanticus en gitaarspeler was ik natuurlijk gek op folk muziek. Ontdekt via mijn oudere broer die in Leeuwarden studeerde en daar optredens had gezien van folk bandjes. (Ik heb zelf bij HIPPO in Leeuwarden Silly Wizzard zien spelen. Beelden van die wel erg 70'er jaren club: http://vimeo.com/19562029 , zo rond de 11.00" zie je hoe een folkoptreden er uit gezien moet hebben)

Folkmuziek is te verdelen in de snelle nummers (Reels, Jigs en hoe ze ook mogen heten, met rappe fiedels, vingervlug mandolinewerk, en soms zelf pipes) en de balads.

Die balads waren vooral interessant omdat je ze goed kon spelen op de gitaar. Ik heb veel krassen gemaakt op mijn folkelpees door steeds de naald terug te zetten op dat ene stukje om er achter te komen hoe ik het moest spelen.

Daarnaast was ik erg gecharmeerd door het accent van die folkies. Meestal Schots.

Een van die folkbands band heeft op mijn middelbare school gespeeld. Gewoon in de kantine. Erg eenvoudige jongens waren het meestal. Ze toerden door Nederland. De titel van de Elpee is de vertaling van "Hoogezand-Sappermeer", waar ze hem hadden opgenomen.

In de pauze heb ik een praatje met ze gemaakt. Ik en mijn vrienden wilden zelf een folkband beginnen, vertelden wij stoer. We voegen ze naar een geschikte naam.

Het antwoord kwam er zeer Schots uit. Ik was nog niet slechthorend maar dit moesten ze voor ons opschrijven. We verstonden namelijk  "mother fucker".  Het bleek Muckle Flugga te zijn. Dat was een vuurtoren op het meest noordelijke puntje van Schotland vertelden ze.

Niet helemaal zeker of we hiermee bedonderd werden (behalve eenvoudige jongens waren het ook echte rouwdouwers en grappenmakers) namen we de suggestie mee. Ik heb het al die tijd onthouden. Pas toen ik internet en Google ontdekte kon ik het controleren. Ze spraken de waarheid. Alsnog mijn excuus dat ik aan ze getwijfeld heb.

"Rosemary Baby" is geschreven door de leadzanger van de groep.

Het roept bij mij een heel bijzondere melancholieke sfeer op. De sfeer van lente. Vreemd genoeg een lente van weemoed. Alsof de herfst al besloten ligt in het nog jonge groen.

Die weemoed past bij een fragment uit "The lord of the rings". Een fragment dat me bij was gebleven toen ik het voor het eerst las in "de Hobbit", waar het achterin stond als lokkertje voor de trilogie. Inmiddels las ik "The Lord of the rings" in het Engels, (voor de tweede keer, ik had het al een keer in het Nederlands gelezen).

Dat ene stuk had ik dus al drie keer gelezen en elke keer werd de melancholie nadrukkelijker. Frodo zit boven op de zetel van Amon Hen. Hij weet dat hij het reisgezelschap moet verlaten. Die beslissing heeft hij in zijn hart al genomen, maar valt hem zwaar. Hij voelt zich alleen met een zware last.

Dat gevoel van eenzaamheid paste prachtig in een romantisch puberhart. In mijn eentje met mijn gitaar liet ik de melancholie over me heen spoelen. Ik zocht daar het liefst een mooie plek in het bos voor op. Als niemand mij maar kon horen.

De begeleiding van het nummer voelt als het zachte mos waarop ik zat.  De zanger zingt  "you know how time flies", en later zelfs  "you know how time lies".

Nu weet ik dat ik met dat soort zelfmedelijden geen moer verder kom, maar wat was dat toch heerlijk: smachten en zwelgen.

Bruce Springsteen - Greeting from Asbury park, N.J.

De woorden rollen als een lawine van keien over elkaar heen. De laatste kei ligt amper stil of daar komt de volgende lawine. Acht keer een stortvloed van slagrijm voordat eindelijk het refrein zich uit zingt. 
Ik voel me overdonderd en een beetje "Blinded by the light".

Luister ook even naar dat likkerige gitaartje als het geweld van het intro stopt.(Beetje Doobie Brothers)

De  Elpee blijft (op twee nummers na) dit tempo, deze energie volhouden, zowel in muziek als in tekst.

Stevige, volle rock met mooie extra's zoals een jazzy, fluwelen saxofoon van Clerence Clemens in "Spirits in the night".

Wat een verschil met de versies van Manfred Mans Earth Band, die ik kende.

En de teksten. Goed klinkend, amper begrijpelijk.

Ik heb ooit gelezen dat de Koran prachtig klinkt als het in het Arabisch wordt voorgelezen. Dat die klanken, misschien meer nog dan de inhoud, zorgen voor vervoering.

Zo vergaat het mij met deze Elpee. Prachtig rijm, alliteraties, en bijzondere frasering. Sommige stukken tekst met pathos de boxen uitgeslingerd. Andere zinnen, haast terloops, ergens tussen gefrommeld.

En dat alles met een stem als Rocky Balboa, die net een zware dreun op zijn mond heeft gehad.

Ik heb nooit wat gehad met rappers (en het is nu te laat om daar nog wat mee te beginnen), maar ik kan me heel goed voorstellen dat daar eenzelfde verstrengeling van klank en inhoud zorgt voor een kick-ass ervaring.

Klinkende zinnen vergezeld van flitsen absurde beelden.

Wat te denken van:

Nuns run bald through Vatican Hall, pregnant, 
pleading immaculate conception.

"It's hard to be a saint in the City" is de titel van het laatste nummer. Dat lijkt het thema van deze Elpee: Big City Blues.

Lost in the flood is mijn favoriet (als je daar al van kunt spreken bij een Elpee die volgepropt zit met juweeltjes)

Een ballad,  die de dramatiek voortstuwt en opbouwt. Voor je weet sta je tot je enkels in de modder.

Hey gunnerman, that's quicksand, that's quicksand that ain't mud.

of erger:

Hey kid, you think that's oil? That ain't oil that's blood

En dat allemaal voor een 16 jarige scholier die als grootste zorg had dat zijn klasgenoten niet in de rozen zouden kotsen op het klassenfeestje dat hij in het huis van zijn ouders gaf.

Dat klassenfeestje was in 1978. Als cadeau kreeg ik van mijn klasgenoten deze elpee. Het feestje liep goed af. Geen gebroken vazen, geen kotsende klasgenoten in de tuin.

Hieronder twee minispelers.
"Blinded by the lights" en "Lost in the flood"

The Nits - Work

Het album weet meteen een bijzondere noot te treffen.

Om die te beschrijven maak ik even een omweg, die begint met de single "I put a spell on you" van Creedence Clearwater Revival.

Van het singeltje dat wij hadden zat het gat niet precies in het midden. De naald zwalkte dronken heen en weer. En de muziek zwalkte mee, als doppler-effect in een familieschommel. Dan weer te langzaam en te laag, dan weer te snel en te hoog. Wow en Flutter heet dat. 

Zoals de huidige generatie kwijlt op Mbits, pixels en Ghz-en (hoe meer hoe beter), zo was vroeger een pick-up met juist een minimum aan wow en flutter helemaal het einde.

Deze wow kwam dus van het singeltje zelf. Een goed woord: WoW. Het klink ook een beetje als een slag op een gong, of meer nog op een zingende zaag. En het past zelfs bij de zang van Foggerty die "thing" uit spreekt als "thai-eng".

Tot zover de omweg.

Zo'n wow zit in de eerste noot waarmee het album bijna letterlijk de kamer binnen valt. Het schokkerige blijft. Staccato vervolgt "the Lodger" zijn sinistere weg.

The Nits zijn dol op verwijzingen naar schrijvers, beeldhouwers, architekten en filmers. Dat the Lodger een film was van Hitchkock ontdek ik nu pas, maar had ik kunnen weten. Voor feiten is internet handig, maar essentie is ook (of juist?) zonder hulpmiddelen op te pikken.

Work is het eerste album waarop Robert Jan Stips mee speelt. Dat is te merken, want de Elpee heeft meer bijzondere klanken en effecten. The Nits zijn zelf eigenlijk ook een beetje kunstenaars. Geen onstuimige rock, maar zorgvuldig gecomponeerde muziek, waarin veel valt te ontdekken.

Ik draag deze elpee op aan Jaap Leertouwer, mijn neef. Ik zag de Nits in een park spelen toen ik bij hem logeerde in de verpleegstersflat van een Haags ziekenhuis waar hij de interne verpleegopleiding deed.

Jaap is vaak bij me geweest toen ik, net uit het ziekenhuis, bij mijn ouders in Friesland aan het bijkomen was. Hij mocht mijn hechtingen er uit halen bij wijze van stage. Hiertoe kookte mijn vader een schaar uit in een melkpannetje. Dit tot verbijstering van deze tweedejaars verpleegkunde student uit het westen. Alsof hij regelrecht op de set van dokter Vlimmen terecht was gekomen.

In januari/februari 1982 werd ik bestraald. In die periode was "Red Tape" een hit. Elke dag op en neer naar het ziekenhuis. En elke dag misselijk. Jaap, die net zijn rijbewijs had, heeft wel eens gereden. De misselijkheid heeft twee maanden geduurd. Mijn uitje naar Den Haag, was op een van de eerste dagen dat ik me weer een beetje goed voelde.

Zie voor meer over deze periode ook:

http://afscheidvanmuziek.blogspot.com/2011/03/madness-seven.html